Sztuczna Inteligencja, a Smart Villages

Sztuczna Inteligencja to zdolność maszyn do wykazywania ludzkich umiejętności, takich jak rozumienie, uczenie się, planowanie czy kreatywność. Umożliwia systemom technicznym postrzeganie ich otoczenia, radzenie sobie z tym, co postrzegają i rozwiązywanie problemów, działając w kierunku określonego celu. Komputer odbiera dane, przetwarza je i reaguje. Systemy sztucznej inteligencji są w stanie, z pewnymi ograniczeniami, dostosować swoje zachowania, na podstawie analizy wcześniejszych działań i działając automatycznie.

Sztuczna inteligencja jest obecna w naszym życiu od kilkudziesięciu lat i znajduje się w niemal każdym domu w Polsce. Każdy telefon komórkowy czy komputer wyposażony jest w oprogramowanie, które zawiera wirtualnego asystenta, oprogramowanie kierunkowe, jak na przykład do obróbki zdjęć, wyszukiwarkę internetową czy system do rozpoznawania głosu, twarzy i linii papilarnych. Innymi przykładami SI, które również są obecne w naszym życiu są kasy samoobsługowe w popularnych dyskontach, odkurzacze automatyczne czy lodówki z dostępem do sieci wifi. Zdarzyło się kiedyś państwu, że szukaliście prezentu za pomocą wyszukiwarki internetowej? Interesowała Was na przykład biżuteria, która później notorycznie pojawiała się Państwu na portalach społecznościowych, które użytkujecie. Jeżeli spotkała Państwa taka sytuacja, za to również odpowiada SI, która analizuje przeglądane przez nas treści, by jak najtrafniej dostarczyć spersonalizowane rekomendacje podczas zakupów, na przykład na podstawie wyszukiwań i zakupów, czy innych zachowań online. Idąc dalej, przykładami sztucznej inteligencji są samochody automatyczne, drony, roboty, oprogramowania do tłumaczenia tekstów czy inteligentne termostaty, które uczą się na podstawie naszego zachowania, dzięki czemu oszczędzają energię.

Z przedstawionych przykładów można wyodrębnić dwa rodzaje sztucznej inteligencji. Pierwszy z nich to oprogramowania, dzięki którym, poszczególne sprzęty funkcjonują i dostosowują się do naszego życia. Drugim rodzajem jest SI „ucieleśniona”, na którą składają się roboty, samochody autonomiczne, drony i wszystkie te inteligentne maszyny, które można dotknąć i z którymi można wejść w kontakt fizyczny. Należy zwrócić uwagę, że SI „ucieleśniona”, bez oprogramowania to jedynie struktura techniczna niezdolna do zrobienia czegokolwiek.

Sztuczna inteligencja wykorzystywana jest w wielu obszarach naszego życia. W jednych miejscach znacznie bardziej przez nas zauważana, w innych mniej. Najczęściej dlatego, że prace nad SI trwają nieustannie, a coraz więcej podmiotów decyduje się nad nimi pracować. Sztuczna Inteligencja to nieograniczona możliwość przy wdrażaniu koncepcji Smart Villages, a więc odpowiadaniu na potrzeby obszaru, w sposób inteligentny, przyszłościowy i praktyczny przy wykorzystaniu lokalnych zasobów.

Weźmy na przykład służbę zdrowia. Co gdyby Sztuczna inteligencja umożliwiła nam samobadanie w domu? Brak kolejek czy brak odległych terminów do specjalistów, to elementy, które aktualnie są abstrakcją dla polskiej służby zdrowia, a wraz z rozwojem SI staną się rzeczywistością. Stworzenie ogólnodostępnych dla wszystkich skanerów ludzkiego ciała, które będą wykrywały wszelkie choroby i prezentowały odpowiednie leczenie to tylko kwestia czasu. Na poparcie tej surrealistycznej wizji, zwrócić uwagę należy na testy z wykorzystaniem sztucznej inteligencji w dziedzinie prawa. Stworzono oprogramowanie, do którego wgrano przebieg wielu spraw sądowych, by na podstawie przeanalizowanego materiału SI była w stanie podejmować błyskawicznie decyzje w procesach. Wstępne testy wykazały wysoką skuteczność w podejmowanych przez SI decyzjach. 

Kolejnym przykładem w jaki sposób SI może wspomóc wdrażania koncepcji SV jest ochrona środowiska naturalnego, które jest dla nas tak ważne, zwłaszcza na obszarach wiejskich, które charakteryzują się niższym, niż w miastach zanieczyszczeniem. Dzięki sztucznej inteligencji możliwe jest pozyskanie precyzyjniejszych danych dotyczących zanieczyszczeń występujących na danym obszarze oraz zaprojektowanie najlepszych działań niwelujących te zanieczyszczenia. SI wykorzystywana jest również do monitorowania zagrożonych gatunków zwierząt i ich procesów migracyjnych na całym świecie, prognozowaniu anomalii i zmian pogodowych czy przy wspomaganiu zrównoważonej produkcji rolnej umożliwiając maksymalizację produkcji upraw przy możliwie najmniejszym wpływie na środowisko naturalne, analizując nawodnienie, odżywienie roślin czy ewentualne wystąpienie chorób i szkodników.

Wdrażanie koncepcji Smart Villages z wykorzystaniem sztucznej inteligencji nie tylko stwarza możliwość niwelowanie problemów w bardziej innowacyjny sposób, ale także w sposób znaczący, wpłynie na podwyższenie poziomu życia mieszkańców obszarów wiejskich. 

Działanie realizowane na podstawie programu Funduszu Inicjatyw Obywatelskich – konkurs NOWEFIO 2021, ogłoszony przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego – zadanie pn. “Wsi cyfrowa, wsi wesoła, czyli jak sprawić, aby polska wieś była smart, a ludzie żyli szczęśliwiej”.

Poniżej przedstawiamy syntetyczny wykaz zaplanowanych działań na kolejne lata. Wśród nich znajdują się skierowane do konkretnych grup odbiorców – np. uczniów szkół z terenu gminy Zielonki, jak i takie, na które już dziś zapraszamy wszystkich mieszkańców.

Wśród działań informacyjno-edukacyjnych, których głównym celem jest przekazanie podstawowej, jak i praktycznej wiedzy z omawianego zakresu zaplanowano wymienione niżej działania. Dzięki ich realizacji wzbudzone zostanie zainteresowanie mieszkańców tym społecznie ważnym i niezwykle przyszłościowym tematem, wokół którego podjęte zostaną dalsze działania. W ten sposób rozbudzona zostanie potrzeba, którą najefektywniej będzie można zaspokajać w ramach współpracy.

Działania informacyjno-edukacyjne obejmują:

1. Przeprowadzenie 12 warsztatów opartych o tematykę SV skierowanych do mieszkańców gminy.

2. Przeprowadzenie 2 warsztatów dla przedstawicieli NGOs z terenu gminy.

3. Opracowanie elektronicznej wersji materiału promocyjno-informacyjnego z zakresu SV.

4. Przeprowadzenie konkursu na wizję rozwoju lokalnego opartego o koncepcję SV – “Smart ViIlages dziś i jutro”.

5. Opracowanie elektronicznej wersji wybranych prac konkursowych.

6. Stworzenie platformy internetowej.

Wśród działań wdrożeniowych, których głównym celem jest wykorzystanie zdobytej wiedzy, zaangażowanie mieszkańców i instytucji w rozwój lokalnej społeczności oraz integracja, w tym integracja międzypokoleniowa oraz pomiędzy autochtonami oraz napływowymi mieszkańcami gminy, wyróżnić należy działania opisane poniżej. Dzięki ich realizacji nie tylko zostaną spełnione cele ogólne i szczegółowe zapisane we wniosku projektowym, ale także wypracowane zostaną narzędzia i dokumenty, które będą mogły służyć przez kolejne lata mieszkańcom gminy i wszystkim zainteresowanym osobom i instytucjom spoza niej. Jednocześnie realizacja tych działań umożliwi dalsze działania i rozwój społeczności lokalnej dzięki przygotowaniu kompetencyjnemu oraz organizacyjnemu do włączenia się w realizację działań w perspektywie finansowej UE 2021-2027.

Działania wdrożeniowe obejmują:

1. Przeprowadzenie 8 warsztatów konsultacyjno-diagnostycznych.

2. Przeprowadzenie badania ilościowego w zakresie diagnozy potrzeb mieszkańców 4 sołectw.

3. Opracowanie 4 strategii rozwoju sołectw z terenu gminy Zielonki.

4. Wdrożenie 4 rozwiązań wpisujących się w strategię SV rozwoju sołectwa.

Ważnym aspektem projektowania logiki interwencji projektu była chęć realizacji działań służących nie tylko do osiągnięcia założonych w projekcie wskaźników i realizacji określonych celów, ale również do trwałego rozwoju społeczności, na rzecz której działania będą podejmowane i instytucji wdrażającej (Wnioskodawcy). W związku z tym, realizacja zaplanowanych działań przyniesie wiele produktów, które z powodzeniem będą mogły być wykorzystywane przez Stowarzyszenie oraz inne podmioty z terenu objętego wsparciem. Wszystkie zgromadzone publikacje w ramach realizacji kolejnych zadań projektowych będą stanowiły bazę wiedzy i doświadczeń w zakresie budowania i wdrażania strategii SV.

Należy podkreślić, że tego typu doświadczenia i zaplanowane działania są unikalne w skali kraju, gdyż obecnie działania z zakresu SV nawet jeśli są wdrażane, to w oparciu o pojedyncze inicjatywy różnych podmiotów.